Nakon desetosatne rasprave na Vanrednoj sjednici Zastupničkog doma Parlamenta FBiH, usvojen je Zakon o povoljnijem penzionisanju pripadnika odbrambeno-oslobodilačkog rata.
Ovaj Zakon posljednjih mjeseci izazvao je puno polemika, a bitan je kao uslov za nastavak stand by aranžmana sa MMF-om i dobijanje naredne tranše. Zakon treba konačno da uredi oblast povoljnijeg penzionisanja pripadnika svih vojnih formacija koje su učestvovale u posljednjem odbrambeno-oslobobilačkom ratu.
Usvajanje ovog Zakon bio je uslov za nastavak i prethodnog stand by aranžmana sa MMF-om, koji je obustavljen 2009. nakon što sličan Zakon nije usvojen u Parlamentu FBiH.
Za usvajanje Zakona glasali su zastupnici: SBB-a, SDP BiH, Narodne stranke Radom za Boljitak, HSP-a, DNZ-a i nezavisni zastupnici Spomenka Mičić i Safet Halilović. Protiv su bili zastupnici: SDA, HDZ BiH, HDZ 1990 i nezavisni zastupnik Željko Asić, potpredsjednik novoosnovane stranke Živka Budimira.
Tokom rasprave, koja je vođena po hitnom postupku, na Zakon je uloženo 56 amandmana. Vlada je zasjedala tokom trajanja sjednice Zastupničkog doma i usvojila određeni dio amandmana koji popravljaju tekst Zakona.
Usvajanjem Zakona o povoljnijem penzionisanju pripadnika odbrambeno-oslobodilačkog rata u Zastupničkom domu, stekli su se uslovi da ukoliko Zakon u istovjetnom tekstu bude usvojen u Domu naroda Parlamenta FBiH, bude i konačno usvojen čime će se steći i ulovi za dobijanje naredne tranše iz aranžmana sa MMF-om.
Premijer Federacije Nermin Nikšić danas je tokom obraćanja zastupnicima rekao da Federacija BiH već trpi štetu zbog prolongiranja aranžmana sa MMF-om, te da već kasne isplate naknada za civilne žrtve rata i plaće zaposlenicima koji primaju plaću iz budžeta Federacije.
Pravo može ostvariti pet kategorija korisnika
Izuzetno, pravo na povoljnije penzionisanje pod uvjetima i na način propisan ovim zakonom, može ostvariti pet kategorija korisnika. To su pripadnici policije koji su najmanje 12 mjeseci (bez obzira na to je li to bilo u kontinuitetu) od 18. septembra 1991. do 23. decembra 1995. godine obavljali dužnost i poslove komandanta-zapovjednika, komandira i načelnika u jedinici specijalne borbene jedinice policijske stanice, u stanici policije kriminalističke službe javne bezbjednosti i centrima službi bezbjednosti, specijalnih borbenih jedinica odreda policije i centrima službi bezbjednosti MUP-a Republike BiH te Odjela za unutarnje poslove / MUP-a Hrvatske zajednice Herceg-Bosne.
Kao korisnici prava iz ovog zakona predviđeni su i pripadnici bivše Vojske FBiH kojima je prestala služba u toku 2001. godine te državni službenici i namještenici bivšeg Federalnog ministarstva odbrane koji su otpušteni, odnosno nije im produžen ugovor zbog racionalizacije i smanjenja brojnog stanja 2002. godine, ukoliko su u godini otpusta napunili 40 godina života i 20 godina penzijskog staža, od čega muškarci tri godine, odnosno žene dvije godine efektivnog staža u toku rata koji se računa kao poseban staž u dvostrukom trajanju.
Predviđeni su i korisnici, pripadnici OS Republike BiH, kojima je priznato sudjelovanje u odbrani u trajanju od najmanje tri godine i koji nisu dezertirali iz OS RBiH. Izuzetno, oni stiču pravo na starosnu penziju u iznosu najniže penzije isplaćene za taj mjesec u skladu sa Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju i prije navršenih 65 godina života, pod uvjetom da imaju najmanje 20 godina penzijskog staža i da su najmanje dvanaest mjeseci prije podnošenja zahtjeva za penzionisanje po ovom zakonu, bili na evidenciji Službe za zapošljavanje.
Starosna penzija ostvaruje se tako da se od 65 godina života oduzima period koji je osobi priznat u sudjelovanju u odbrani BiH u jednostrukom trajanju. Ukoliko korisnik ima 20 godina penzijskog staža bez posebnog ratnog staža u dvostrukom trajanju, starosna penzija ostvaruje se tako da se od 65 godina života, oduzima period koji je priznat u sudjelovanju u odbrani u dvostrukom trajanju, pri čemu se poseban ratni staž priznaje u jednostrukom trajanju, predviđeno je.
Korisnici budućeg zakona treba da budu prvi put i ratni vojni invalidi s procentom invalidnosti 60 posto ili više, koji su proglašeni vojno nesposobnim isključivo po osnovu ranjavanja na izvršenju borbenog zadatka, zatim vojnici OSBiH koji su najmanje dvije godine do 23. decembra 1995. bili pripadnici Armije RBiH ili Hrvatskog vijeća obrane (HVO), koji su na dan 1. januara 2010. godine bili u vojnoj službi i kojima prestaje služba shodno Zakonu o službi u Oružanim snagama BiH.
Jedinstvena osnovica za izračun visine penzije korisnika prava iz danas podržanog prijedloga zakona je zajamčena penzija isplaćena u decembru 2011. godine, u skladu sa Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju, koja iznosi 414,30 KM. Penzija se određuje množenjem osnovice s pripadajućim koeficijentom. Najniža će iznositi 310 KM, a najviša 1.650 KM.
U odnosu na raniji prijedlog ovog zakona, koji je povučen iz parlamentarne procedure, po novom rješenju se za brigadnog generala primjenjuje koeficijent 3,2, za general-majora 3,5, dok je koeficijent za armijskog generala i general-pukovnika 4,0. Za dobitnike najviših ratnih priznanja (prva grupa) iz Zakona o posebnim pravima dobitnika najviših ratnih priznanja, na iznos penzije obračunat po ovom zakonu dodaje se koeficijent +1.
Novina je i to da državni službenici i namještenici Federalnog ministarstva odbrane koji su u ministarstvo odbrane prešli iz Oružanih snaga RBiH, kao i civilne osobe na službi u Vojsci Federacije BiH, za obračun penzije mogu koristiti pripadajuće koeficijente za pripadnike Vojske ako posjeduju lični čin.
(VisokoIN)
